تپ چنجر (TAP CHANGER)
در بعضي از مواقع به علت طول زياد شبكهي توزيع و انتقال در انتهاي خط با افت ولتاژي مواجه ميشويم كه بايد اين افت برطرف شود تا مصرف كننده بتواند بدون هيچ مشكلي از ولتاژ شبكه استفاده كند. در چنين مواقعي از تغييرات نسبت دور در ترانسها استفاده مي شود. همان طور كه از رابطه اساسي ترانسها برآورد ميشود (NI/N2=V1/V2) هنگامي كه تعداد دور اوليه افزايش يابد ولتاژ خروجي كاهش و با كم كردن تعداد دور اوليه ولتاژ خروجي افزايش مي يابد. تپ چنجر كه بر روي اوليهي ترانسها ميباشد.
در واقع تعداد دور اوليه را هنگام پايين بودن ولتاژ شبكه كم ميكند و بلعكس . معمولاً تپ چنجرها داراي پنج رنج ميباشند كه از 1 تا 5 مدرج ميباشد .عمل تپ چنجر در حقيقت افزايش يا كاهش شماره دورههاي مؤثر سيمپيچ ترانسفورماتور ميباشد. استفاده از تپ چنجر (رگولاتور ولتاژ) در ترانسفورماتورهاي با قدرت زياد ميباشد. تپ چنجرها بطور گستردهاي براي كنترل ولتاژ شبكه در سطوح مختلف ولتاژي بكار گرفته ميشوند. معمولاً كنترل ولتاژ در محدوده %15± مقدور است. ولتاژ هر پله تب چنجر عموماً بين 1 تا 5/2 درصد تغيير ميكند انتخاب مقدار كم براي پلهها سبب افزايش تعداد تپها ميگردد و انتخاب مقدار بالا براي هر پله باعث عدم امكان تنظيم دقيق ولتاژ مورد نظر ميگردد.
تپ چنجر ترانسفورماتورها عموماً بر 2 نوع ميباشند:
- On load tap changer: ترانسفورماتورهايي كه تب آنها زماني كه تپ ترانسفورماتور زير بار است، قابل تغيير ميباشد.
- Off load tap changer: ترانسفورماتورهايي كه تب آنها فقط زماني كه در مدار نباشند، قابل تغيير ميباشند .
اين تغيير تپ چنجر در محل روي بدنة ترانس صورت ميگيرد. به اين ترتيب با توجه به تعداد تپ و اينكه هر تپ چه مقدار تغيير ولتاژ بوجود ميآورد. نياز به چه مقدار تغيير در ولتاژ ميباشد، تب آنها را بر حسب نياز سيستم تغيير ميدهيم. مكانيزم عمل تپ به طور كلي به اين صورت است كه اهرمي قادر است در جهت گردش عقربههاي ساعت تعداد حلقههاي سيمپيچ را كم و در خلاف آن زياد نمايد.